Inspirations
Trò chuyện cùng hoạ sĩ Nhật Bản Yoshitomo Nara
Th10
Là một trong những hoạ sĩ đương đại nổi bật và có tầm ảnh hưởng nhất hiên nay, Yoshitomo Nara đang có một buổi triễn lãm cá nhân tại Pháp. Và may mắn thay, ông dành cho tạp chí Design Anthology một bài phỏng vấn trong số 22 chủ đề Hàn Quốc.
Đối với Yoshitomo Nara, việc vẽ đến tự nhiên như hơi thở và cuộc sống. Bắt đầu sự nghiệp từ những năm còn rất trẻ, Yoshitomo Nara năm nay đã bước sang tuổi 59, nhưng phong cách vẽ của ông vẫn giữ nguyên: những bức tranh với nét vẽ hoạt hình, những đứa trẻ hay động vật nhỏ đáng yêu đã trở thành một phần thương hiệu của Yoshitomo Nara.
Phong cách vẽ của Yoshitomo Nara đã theo ông cả cuộc đời, kể từ khi Yoshitomo Nara có trí nhớ. Khác với những nghệ sĩ khác sáng tác với những chủ đề hay mục đích, Yoshitomo Nara vẽ tranh với bộc phát, và hoàn toàn không nhắm đến một đối tượng người xem nào. Nhân vật trong tranh của Yoshitomo như phản ánh cuộc đời và kí ức của ông, những nhân vật tưởng đáng yêu nhưng lại đang chửi tục, hút thuốc, thậm chí cầm dao khua loạn xạ. Chúng thể hiện cho sự tha hóa, dễ tổn thương, tức giận, niềm vui, hy vọng, sợ hãi, nổi loạn và bạo lực, đại diện cho tất cả mọi giai đoạn cảm xúc từ thời thơ ấu cho đến tuổi thiếu niên nổi loạn. Chúng vừa tội lỗi mà cũng thật ngây thơ, dù những nhân vật của Yoshimoto ngày càng trở nên “nhu mì” hơn dưới tác động của việc Yoshimoto nghiên cứu về meditation thời gian sau này.
Cùng ngồi xuống với nhau vào một buổi chiều trong khu vườn của khu triễn lãm nghệ thuật thuộc lâu đài Chateau La Coste, nơi Yoshitomo đang tổ chức triễn lãm cá nhân với hơn 155 tác phẩm ông vẽ trong suốt 3 thập niên qua.
Những tác phẩm của ông có phần nào bị ảnh hưởng từ cuộc sống của ông không?
Có chứ, dù những tác phẩm của tôi có thể có nhiều chủ đề khác nhau, nhưng chúng luôn luôn có sự liên kế chặt chẽ. Tôi thấy bản thân mình hiện hữu một chút chỗ nãy, một tí chỗ kia, nhưng xuyên suốt trong tất cả những tác phẩm của mình.
Khi bắt đầu sáng tác, yếu tố gì với ông là quan trọng nhất?
Tôi thường bắt đầu sáng tác với nhữung mảnh nhỏ ý tưởng rải rác trong đầu. Quan trọng nhất là tôi có thể tìm được một không gian tác biệt và độc lập.
Ông có thể mô tả một ít về buổi triễn lãm tại Chateau La Coste không?
Triển lãm là công trình của tôi trong suốt 30 năm. Từ khi còn là một anh sinh viên, đến lúc trở thành một nghệ sĩ thành danh. Những bức tranh trong suốt thời gian này có thể phản ánh sự phát triển suy nghĩ và quan điểm của tôi suốt thời gian dài. Có những bức vẽ nắm bắt suy nghĩ và hành động của tôi ngay tại thời điểm đó, nhưng cũng có bức chỉ là khi tôi “ngứa tay” hí hoáy. Có điều chúng đều có điểm chung là vô cùng tự phát và tự nhiên, như hơi thở vật.
Ông còn nhớ tác phẩm đầu tiên của mình không?
“Tác phẩm” đầu tiên có lẽ là lúc tôi học mẫu giáo. Tôi vẽ lên trên một cuốn sách của cha tôi. Trang đầu tiên hay trang thứ hai gì của cuốn sách luôn nhé. Và nó là một bức vẽ về quang cảnh bên ngoài khung cửa sổ vẽ bằng bút chì đỏ. Rất trừ tượng và thơ mộng luôn. Tôi nghĩ hồi nhỏ xíu mình đã vẽ khá tốt rồi đấy. Hồi nhỏ tôi cũng thích đi du ngoạn một mình nữa. Tôi thích đi dọc bờ sông và tự hỏi liệu mình có thể đi được bao xa. Đó là cách tôi phát triển sự độc lập trong suy nghĩ, thứ ảnh hưởng về sau đến việc sáng tác của tôi.
Vậy có gì khác biệt giữa những bức kí hoạ với tranh vẽ, tượng điêu khắc hay đồ gốm của ông không?
Tranh kí hoạ giống như nội tâm của tôi vậy. Đôi lúc bạn sẽ thấy nó còn có một chút sự ngây ngô. Giống như là thứ gì đó còn nguyên bản. Trong khi đó, tranh sơn dầu và những tác phẩm điêu khắc thì khắc hoạ “bề mặt” nhiều hơn.
Có nguyên nhân nào để ông chọn bé gái làm nhân vật chính trong các tác phẩm của mình không?
Buổi triễn lãm bạn đang xem đã được lọc chọn lại để trình bày theo mốc thời gian. Vì thế tôi cũng đã bỏ bớt đi nhiều tác phẩm khác, chỉ giữ lại những thứ tiêu biểu. Có điều, việc tôi sử dụn nhân vật bé gái phản ánh một ít về tính cách bên trong của tôi. Tôi có một khác khao được trở nên tốt đẹp trong mắt người khác, nhưng đồng thời tôi cũng luôn rụt rè mong muốn mình có thể được sống là chính mình. Vì thế mà tôi biểu lộ điều đó trong tranh vẽ. Tôi không bị ảnh hưởng bởi Manga như nhiều người lầm tưởng đâu, thực ra tôi bị ảnh hưởng từ những quyển sách trẻ con từ nhỏ. Có rất nhiều tác phẩm thiếu nhi như Hans Christian Andersen, anh em nhà Grimms hay Aesop, và chúng thường là những câu chuyện cổ tích mang màu sắc hơi tăm tối. Ở Nhật, những câu chuyện như cô bé Quàng Khăn Đỏ hay những nàng công chúa đều rất nổi tiếng.
Sau 3 thập niên làm nghê thuật, ông có kế hoạch gì khác không?
Mọi người ưu ái gọi tôi là nghệ sĩ, và thực tế tôi cũng có triển lãm liên tục. Nhưng ngoài việc liên tục làm việc tạo ra tác phẩm mới, tôi thường có cảm giác bên trong mình chỉ như một học sinh cấp hai. Tôi chỉ vừa mới biết mình muốn học thứ gì. Vì thế mà thời gian tới ngoài việc làm việc, tôi sẽ dành thêm nhiều thời gian để đi du lịch hơn. Tôi đang có một dự định nhỏ về việc đi tìm hiểu lịch sử gia đình của mình ở đảo Sakhalin, hiện tại đang là một phần của Nga.
